Chị là một bác sĩ. Chị đi Ấn độ để ngồi thiền. Chị viết thư cho tôi, kể rằng chị đã ngồi đối diện với một bức vách, một mình, ở một nơi hoàn toàn không có tiếng động, trong ba tháng. Chị ước có thể nói cho tôi biết chị đã tìm thấy gì trong ba tháng này, nhưng đó là một thứ kinh nghiệm người ta không chia sẻ được. Chị viết, chị đã tìm thấy cái phần thật của mình. Điều đó với tôi trừu tượng quá. Chị viết có những thứ tôi tưởng không bao giờ tách được khỏi tôi, nhưng chúng không phải là tôi. Tôi không phải là thân thể tôi, cảm giác của tôi, tình yêu của tôi, tôi không phải là ý nghĩ hay niềm tin tôi mang. “Khi em ngồi thiền, em tách khỏi mình từng lớp những thứ làm em xa lạ với cái bên trong, bên trong tất cả những bên trong, cho đến khi em tìm thấy cái linh hồn tĩnh lặng của em, nó ở bên trên mọi thay đổi. Đó không phải là cái chết, mà là vĩnh hằng."
Cái chết không có thật. Chị biết như vậy. Chúng ta có một linh hồn ở bên ngoài thời gian.
Tôi nhớ đoạn phim trong Sans Soleil của Chris Marker, không phải các khung hình xem đã lâu và đã phôi pha, mà là cái ấn tượng không thể quên được:
Họ bắn con hươu cao cổ. Viên đạn thứ nhất xuyên qua lớp da dầy, xoáy vào thịt đỏ. Con hươu chạy, chợt hai đầu gối trước quị xuống. Nó đứng lên lại, và tiếp tục chạy đi. Họ bắn thêm những viên đạn kế tiếp, từ những lỗ đạn máu của con hươu phun ra, nhiều và đậm như những suối nước đỏ tuôn trào lúc nửa đêm: tim của con hươu đang sống và đang bơm từng giòng máu sẽ không còn chảy trở về cái gian bên kia của con tim ấy nữa. Rồi con hươu ngã xuống, trái tim chỉ còn khoảng không để bơm vào những mạch máu. Nó nằm dưới đất, mắt còn mở. Nó chưa chết. Khi những con kên kên đến, con mắt sẽ là thứ chúng mổ ăn đầu tiên.
Tôi quên hỏi chị rằng những con hươu có linh hồn hay không. Tôi sẽ gửi cho chị một email với câu hỏi này: “Đức Phật có nói những con hươu cao cổ có linh hồn, hay đức Phật không nói gì cả?” Tôi sẽ không tả họ đã bắn con hươu như thế nào và tại sao. Cái chết chạm đến chúng ta có khác gì không khi chúng ta biết rằng nó có thật hay không có thật?
Sans Soleil wird in Saigon Open City Projekt gezeigt, und was noch? vielleicht Chris Marker wird nach Saigon auch koemmen, aber ich weiss nicht wann. ^-^ werde an dir anmelden.
ReplyDeleteArlette
Cái đoạn phim con hươu cao cổ chảy máu hình như là footage của một phim tài liệu khác CM ghép vào Sans Soleil, chị nhớ là đã xem cùng cảnh đó ở hai phim khác nhau, dựng khác nhau... không chắc lắm.
ReplyDeleteChris Marker là thần tượng, bây giờ chắc cũng già rồi. Nếu quả thật ông ấy tới Saigon nhớ báo nhé Arlett.
Này Arlete nhớ viết tiếng Việt cho anh đọc với nha!
ReplyDeleteChị Phượng có gặp chị bạn thì cho em hỏi: "Nếu mình trải qua 3 tháng đó rồi, quay lại với cuộc sống và công việc bây giờ thì những sự ô nhiễm của cuộc đời có ảnh hưởng tới chị nữa không? và những gì chị đạt được sau 3 tháng có ảnh hưởng gì tới những người xung quanh không ạ? "
Khi còn sống, người này khác người kia và khác loài vật ở khả năng cảm nhận ý nghĩa của danh dự. Khi đã chết rồi thì ai cũng như ai. Điều quan trọng là cách sống và cách chết. Con hươu có thể bị giết một cách dã man nhưng nếu điều đó làm cho một nhúm người, một nhúm thú được sống thêm vài ngày thì điều này hợp luật.
ReplyDeleteThiền, như chị bác sĩ làm, có người nói, chẳng qua đó chỉ là một cách rèn luyện để trốn tránh nhất thời thế giới trần tục. Người thiền thành công lại không có bao nhiêu. Người nhiều suy tư, nhiều tội lỗi khó mà thiền được. Cách tốt nhất là đương đầu với thế giới thực tại. Chỉ có thực tiễn mới làm con người phát triển.
Cái chết luôn luôn có thật. Cái chết chấm dứt một kiếp thú, một kiếp người. Cái chết chấm dứt bản năng và suy nghĩ. Cái chết gây nên nỗi buồn cho đồng loại. Chết là chấm hết. Không có gì chứng minh thế giới này có nhiều chiều không gian để chứa hết linh hồn của toàn thể loài người và cầm thú đã chết.
Arlette, nho hoi Chris Marker xin chieu Loin du Vietnam.
ReplyDeleteEm cũng ngồi thiền, và đó hoàn toàn không phải là cảm giác có thể chia sẻ hay diễn tả được. Em không có thời gian ngồi thiền nhiều đến tận 3 tháng như bạn chị nên có lẽ cảm giác cũng khác, có thể kì nghỉ sẽ thử xem có ngồi được vài ngày không. Dù sao đó cũng là một trải nghiệm thú vị.
ReplyDeleteđọc bạn viết, cũng nhớ nhớ mình đã xem Sans soleil rồi, nhưng không nhớ nhiều như bạn :P
ReplyDelete